امکان‌سنجی کاربرد ترکیبات زیست منشاء در تله‌های آبی و اثر آن‌ها بر برخی ویژگی‌های تولید مثلی شب‌پره ی مدیترانه‌ای آرد Anagasta kuehniella (Z.)

چکیده آب برای بسیاری از حشرات کامل شب­پره­های انباری یک ماده­ی جلب­کننده­ی قوی محسوب می­شود. استفاده از تله­های آبی برای کنترل این گروه از آفات یک روش کنترلی مکمل به شمار می­رود. در این مطالعه، اثرات تولید مثلی شش ترکیب زیست‌منشا شامل پالیزین®، سیرینول®، تنداکسیر®، وُرم ­تی، نیمارین® و کلروکولین ‏کلراید (غلظت‌های­ 2000، 5000، 8000 و 10000 پی‌پی­ام در محلول آب عسل 10 درصد) به روش تغذیه دلخواه علیه حشرات کامل شب‌پره­ی مدیترانه­ای آرد ارزیابی شد. آزمایش‌ها در شرایط دمای ºC 2±25، رطوبت نسبی 10±70 درصد و دوره نوری 14:10 L:D ساعت انجام شدند. حشرات کامل به خوبی از غلظت‌های تهیه شده تغذیه نمودند. تنها تغذیه از نیمارین باروری تخم‌ها را (8/84 تا 13/92 درصد) در مقایسه با شاهد (13/99 درصد) به طور معنی‌داری کاهش داد (59/19 = F4,70؛ 0001/0 = P). در مورد زادآوری نیز اثر نیمارین بهتر بود. پالیزین، سیرینول و تنداکسیر در مقایسه با نیمارین و به ویژه وُرم ‌تی و کلروکولین کلراید طول عمر حشرات کامل نر و ماده را بیشتر کاهش دادند. نتایج حاکی از آن بود که با افزایش غلظت، اثر ترکیب­ها بیشتر می­شود. نیمارین بیشترین درصد عقیمی ماده‌ها را (65/52 تا 85/74 درصد) باعث شد و پس از آن، پالیزین و سیرینول قرار داشتند. بیشترین درصد ناباروری تخم‌ها (06/7 تا 45/14 درصد) نیز در اثر استفاده از نیمارین دیده شد. کمترین تاثیر روی صفات مورد بررسی و درصد عقیمی به وُرم­ تی مربوط بود. به طور کلی، در صورت جلب شدن حشرات کامل به تله­های آبی یا در دسترس بودن این تله‌های حاوی ترکیبات زیست‌منشاء (به ویژه آزادیراکتین) برای آن‌ها، مبارزه با حشرات کامل این شب­پره امکان‌پذیر خواهد بود. چون سموم در این روش به طور غیرمستقیم و در مقادیر بسیار اندک استفاده می‌شوند، غلظت‌های کشنده سموم شیمیایی نیز قابل استفاده خواهند بود. برای این کار، استفاده از آزادیراکتین و ترکیبات یا حشره‌کش‌های حاوی آن توصیه می‌شود.